Pazartesi , 6 Nisan 2015
Anasayfa » Kültür ve Sanat » “Osmanlı’dan beri siyasal karikatür baskı altında”
“Osmanlı’dan beri siyasal karikatür baskı altında”

“Osmanlı’dan beri siyasal karikatür baskı altında”

Charlie Hebdo mizah dergisine yapılan saldırının ardından, Batı’da “Müslüman dünyasında mizah var mı, varsa nasıl yapılıyor” merakı başladı. İlk olarak , dine hakaretin sert şekilde cezalandırıldığı Pakistan’da, karikatüristlerin nasıl ince bir çizgide mizah yaptıklarını araştırdı. Pakistanlı karikatürist Refik Ahmed, “Kırmızı çizgilerin herkes tarafından bilindiği ülkesinde, terörizme karşı, yobazlar ve fanatikler hakkında karikatürler çizdiğini ancak asla Hz. Muhammed’in karikatürünün çizilemeyeceğini” belirtti. Birkaç yıl önce radikal militanlardan tehditler alan diğer bir Pakistanlı karikatürist Sabir Nazar da, “Burada militanları veya Taliban’ı hedef aldığınızda sorun yok ama özel bir kişiyi hedef alıp çizerseniz, bu, hemen kişisel bir kan davasına dönüşüyor” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE’DE SİYASAL KARİK

Orta Doğu’da mizahı ve mizahçıları mercek alan İngiliz The Guardian gazetesi de, yayınladığı geniş bir rapor niteliğindeki haberde, Türkiye’deki mizah dergilerinin durumunu incelerken, karikatüristlere açılan davaları da göz ardı etmedi. Raporda, özellikle Gezi olayları sırasında popülarite- sini arttırdığı belirtilen Penguen dergisinin, ülkenin en çok satan mizah dergisi olduğu vurgulandı. Türkiye’de siyasal karikatürün Sultan II. Abdülhamid döneminden beri baskı altında olduğuna dikkat çekilen raporda, 70’li ve 80’li yıllarda Oğuz Aral öncülüğündeki Gırgır mizah dergisinin, bugünkü çizer ve yazar kuşağının önemli bir bölümünü yetiştirdiğinin altı çizildi.

ERDOĞAN VE PENGUEN DAVASI DA RAPORDA

2005 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından, karikatürist Musa Kart ile Penguen dergisine açılan davaları da işaret eden rapor, Erdoğan’ın her iki davayı da kaybettiğini, ancak siyasal mizah üzerinde pek çok yasal ve yasal olmayan tehditin sürdüğünü de vurguladı. Buna örnek olarak Penguen çizeri Bahadır Baruter’in cami içinde gizlenmiş ayrıntıları bulunan karikatürüne yönelik tepkileri gösteren Guardian, 2011’de bu yüzden derginin özür dilediğini, ancak Baruter’in hapis çezası alma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını belirtti Baruter’in aldığı tehditlerin yanı sıra, Penguen‘in 2012’de kundaklama girişimi ile karşılaştığı da raporda yer aldı.

TARAF