Taraf Gazetesi Düşünmek Taraf Olmaktır
Büyük sansür başladı
AYM’nin iptal ettiği internete sansür ve büyük gözaltı, Torba Kanun’la geri döndü. Dün sabaha karşı Meclis’te kabul edilen yasayla daha önce mahkemelerin elinde olan interneti engelleme yetkisi başbakan ve bazı bakanlara verildi.
İktidar, internete sansür ve büyük gözaltı ısrarından geri adım atmadı. Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) iptal ettiği TİB Başkanlığı’na internet sitelerine tümden erişimi mahkeme kararı olmadan engelleme yetkisi veren düzenlemeyi , dün sabaha karşı Meclis’ten geçirdi. Özgürlüklerin hukuka değil, hükümete emanet edileceği yeni düzenlemeye göre, sansür ve trafik bilgilerini depolama yoluyla toptan fişleme yetkisi esasta korundu, sadece kılık değiştirmiş oldu. Daha önceden sansür yetkisi TİB‘te iken, yetki bu kez başbakan ve ilgili bakanlara verildi. Buna göre, mahkeme kararı olmasa da başbakan ve en az beş ayrı bakanın vereceği emir üzerine TİB Başkanı hükümeti rahatsız eden internet erişimlerini 4 saatte yasaklayabilecek. Böylece özgürlükler hukuka değil, hükümete emanet edilecek.
AYM’DEN İPTAL VE DURDURMA
İnternete erişimin, siyasi keyfi nedenlerle tümden engellenmesini, içerik çıkarılmasını ve internet trafik bilgilerinin depolanması yoluyla toptan fişlemeyi öngören düzenleme AYM tarafından geçen Ekim ayında iptal edilmişti. AYM, erişimin 4 saatte engellenmesine ilişkin maddeye dokunmamakla birlikte, TİB Başkanı’na verilen sansür ve toptan fişleme yetkilerini sınırsız olduğu, özgürlükleri kısıtlayacağı ve hukuk devletine aykırı olacağı gerekçeleriyle iptal etmişti. AYM, iptal ettiği düzenlemelerin bir kısmının yürürlüğünü de durdurmuştu. AYM, iptal ve durdurma kararlarının gerekçelerini ise 1 Ocak 2015’te yayımlayarak yürürlüğe koymuştu.
SANSÜRCÜ BAŞI BAKANLAR
Yeni sistemle artık sadece başbakan değil, “can ve mal güvenliğinin korunması, milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması”yla ilgili en az beş bakan (İçişleri, Adalet, Milli Savunma, Ulaştırma-Haberleşme ve Sağlık bakanları) da sansürcü başı gibi hareket edebilecek ‘kapat bu siteyi, çıkart bu içeriği’ diyerek TİB Başkanına talimat verebilecek.
PAYLAŞAN VE YAYANA HAPİS
Madde kapsamındaki suça konu internet içeriklerini oluşturan ve yayanlar hakkında TİB Başkanı tarafından, cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacak.
DİRENENİN RUHSATI İPTAL
Hükümetin bu cezalandırmasında ayak sürüyen işletmeciler ise ağır para cezası tehdidi altında olacak. Maddeye göre; bu suçların (sakıncalı internet içerikleri) faillerine ulaşmak için gerekli olan bilgilerin içerik, yer ve erişim sağlayıcılar tarafından hakim kararı üzerine adli mercilere verilmesi de zorunlu olacak. Bu bilgileri vermeyen içerik, yer ve erişim sağlayıcıların sorumluları, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 3 bin günden 10 bin güne kadar, verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararın gereğini yerine getirmeyen erişim sağlayıcılar ile ilgili içerik ve yer sağlayıcılara ise 50 bin liradan 500 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Daha önemlisi, Ağır yaptırımlar bununla da sınırlı olmayacak. Ayrıca, içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararının uygulanmaması sonucunda devlet veya kişiler zarara uğramış ise, zararın niteliği ve derecesine göre TİB Başkanlığının talebi üzerine Kurum (BTK) tarafından yetkilendirmenin iptaline de karar verilebilecek.
İŞTE YENİ SİSTEM
AKP’nin AYM’yi de takmayarak güncelleştirdiği yeni sansür sistemi özetle şöyle işleyecek:
BAHANE KAMU DÜZENİ: Büyük sansür mekanizması ‘Yaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden bir veya bir kaçına bağlı olarak hakim veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde’ işletilecek.
HEM KAPATMA HEM İÇERİK TEMİZLİĞİ: Kanunlaşan maddeye göre; Başbakanlık veya milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunmasıyla ilgili bakanlıkların talebi üzerine TİB tarafından internet ortamında yer alan yayınla ilgili olarak içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verilebilecek. Böylece, Başbakanlık veya ilgili en az beş bakanlığın, sadece erişimin engellenmesi-kapatma değil, içerik çıkarılması talimatı da verebilecek.
4 SAATTE DERHAL: Bu karar, TİB Başkanlığı’nca derhal erişim sağlayıcılara ve ilgili içerik ve yer sağlayıcılara bildirilecek. İçerik çıkartılması veya erişimin engellenmesi kararının gereği, derhal ve en geç kararın bildirilmesi anından itibaren 4 saat içinde yerine getirilecek.
ÇIKARANA KADAR KARATMA:Söz konusu içerikler çıkarılıncaya kadar erişimin engellenmesi tedbirine devam edilecek.
EN KISA SANSÜR 48 SAAT: Başbakanlık veya ilgili bakanlıkların talebi üzerine başkanlık tarafından verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı, başkanlık tarafından, 24 saat içinde İktidarın, muhalefetle savaşında en önemli mekanizma olarak kullandığı Sulh Ceza hakiminin onayına sunulacak. Hakim ise kararını 48 saat içinde açıklayacak; aksi halde, karar kendiliğinden kalkacak.
KISIM KISIM, DEĞİL TOPTAN: Bu maddeye dayalı kararlar; ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verilecek. Ancak, teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı da verilebilecek.
ADNAN KESKİN
