Özbudun’dan yarı başkanlık uyarısı

Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Ergun Özbudun, Cumurbaşkanı Erdoğan’ın 19 Ocak’ta Bakanlar Kurulu’na ilk kez başkanlık edecek olmasını Taraf’a değerlendirdi. Özbudun, özetle şunları söyledi: “Cumhurbaşkanı’nın Bakanlar Kurulu’na başkanlık etmesi anayasal bir hak. Ona niye bu hakkı kullanıyorsun demek ilk başta mümkün değil. Bu hakkını hangi vesilelerle kullanacağı Anayasa’ya göre, onun takdirinde. Ne gibi nedenlerle bu yetkinin kullanılacağı konusunda Anayasa’da Cumhurbaşkanı’na bir sınırlama yok, bu tamamen onun takdirine bırakılmıştır. Anayasa’ya göre, ‘Niye bu kadar sık bu yola gidiyorsun’ da denemez. Diğer yandan, Bakanlar Kurulu’na başkanlık yetkisi ülkemizde OHAL rejimi dönemleri hariç -ki o dönemlerde anayasal zorunluk var- çok nadir kullanıldı. Hukuken, bu yetkinin kullanılmasına ‘hayır’ demek mümkün değil. Ancak Cumhurbaşkanı’nın bu kararı, genelde parlamenter sistemin yarı başkanlık tarzında işletileceği yönündeki iddiaların gerçek olduğu görüşünü kuvvetlendirir.

“HÜKÜMET İTİRAZ ETMELİ”

Buna siyaseten itiraz edilebilir. Ayrıca, Cumhurbaşkanı başkanlığındaki toplantıda ne konuşulduğunu muhtemelen bilemeyeceğiz. Oradaki hiyerarşik ilişki nedir ? Temsili midir, yoksa fiilen başka durum mu vardır bilemeyeceğimiz için ilk toplantı için hukukçu olarak diyeceğimiz fazla şey olamayabilir. Bu nedenle, bu gelişmeye ilk itiraz etmesi gereken de öncelikle hükümettir, ardından toplumun kesimleridir. Çünkü; bu uygulama sürekli hale getirilecek ise mevcut parlamenter sistem fiilen yarı başkanlık sistemi biçiminde işlemeye başlar. Cumhurbaşkanı’nın başkanlık edeceği ilk toplantı için söylenemese de, buna devam edilmesi rejimin fiilen başka biçime dönüştürülmesi anlamına gelir. Bu durum yarı başkanlık sistemi yönündeki güçlendirir.”

ADNAN KESKİN/ANKARA