Taraf Gazetesi Düşünmek Taraf Olmaktır
BİENALDE BİRLEŞEN ELLER: Venedik Bienali Türkiye pavyonunda bir Ermeni: Sarkis
1915 olaylarının 100. yıldönümü, bu yılın ön önemli sanat etkinliklerinden birisi olan 56. Venedik Bienali’ne de damgasını vuracak. Bienalin Türkiye pavyonunda bir Ermeni sanatçının, Sarkis’in “Nefes” adlı eseri olacak. İşin ilginci, Sarkis aynı zamanda Ermenistan pavyonunda da başka bir eseriyle yerini alacak. Soykırım iddiaları üzerinden sanat yoluyla kalıcı bir barışa yürümek mümkün olacak mı? Keşke olsa.
Bu yıl 9 Mayıs- 22 Kasım tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan Venedik Bienali’nde Türkiye adına yer alacak sanatçılardan birisi Sarkis. İtalyanca da “nefes” anlamına gelen “Respiro” adlı yerleştirmesiyle Sarkis, yurtdışında da tanınan önemli bir isim. Küratörlüğünü Defne 
Ayas’ın yaptığı sergide “zamansızlık ve eşzamanlılık” temalarının altı çizilecek. Sarkis’in eseri, Venedik Arsenale’deki Türkiye pavyonunda görülebilecek. Sarkis’in aynı zamanda Ermenistan’ı temsil eden başka bir pavyonda yerini alması adeta tarihten gelen bir birlikteliğe gönderme yapıyor. Birlikte yas tutmaya, birlikte eğlenmeye ve birlikte düşünmeye olanak sağlıyor. Sarkis’in Ermenistan pavyonundaki çalışması dört vitraydan oluşuyor.
Ermenistan pavyonunda eserleri yer alacak diğer Ermeni sanatçılar, Türkiye’de yaşayan bir Ermeni’nin yani Sarkis’in eserinin kendi pavyonlarında yer alacak olmasına karşı değiller. Bunun tarihte bir ilk olacağına dikkati çekiyorlar. Sarkis’in “bayraklar ötesi” bir sanatçı olduğuna vurgu yapıyorlar.
San Lazzaro adasındaki Ermenistan pavyonunun küratörü Adelina Cüberyan “Burada öfkeye yer yok,” diyor ve ekliyor: “Ermenistan Kültür Bakanlığı 1915’in 100. yılı nedeniyle sergiyi yalnızca diaspora sanatçılarına ayırmak istedi. Bu sanatçıların birçoğunun dedeleri katliamdan sonra hayatta kalabilen kişiler ve bakanlık onları bu şekilde onore etmek istedi.”
Tabii tüm anlamlı tesadüfler, geçmişte yaşanan üzüntülerin sanat yoluyla anlatılmasına ve yeni bir geleceğe doğru birlikte yürümeye olanak sağlıyor. Papa’nın ve Avrupa Parlamentosu’nun soykırım iddiaları ile ilgili yaptığı son açıklamalar konuyu yeniden siyasetin gündemine taşıdı. Ermeni tehcirinin, yahut büyük felaketin, yahut soykırımın 100. yılında Venedik Bienali’nde gerçekleşecek bu sanat birlikteliği, şimdi daha değerli hâle geldi.
Venedik Bienali her zaman ilgi çekmiştir. 1915’in 100. yıldönümünde Türk- Ermeni ilişkilerini kalıcı dostluğa oturtabilmek için bu tarihî liman kentindeki bienal yeni bir vesile olabilir. Siyasetçilerin yapamadığını sanatçılar yapabilir.
*
Not:
Geçmiş yazılara şu linkten ulaşabilirsiniz:
