Taraf Gazetesi Düşünmek Taraf Olmaktır
Rus rublesi değer kazanırken Türk parası niye kaybediyor?
Bildiğiniz gibi geçen Aralık ayında Rus rublesi epeyce değer kaybetti. Ve bir dolar 80 ruble oldu. Aynı tarihte Türk lirası dolar karşında 2 lira 22 kuruş düzeyindeydi. Oysa şimdi Rus rublesi dolar karşısında yüzde 32 oranında değer kazanarak 1 dolar 80 ruble düzeyinden 1 dolar 52 rubleye geriledi. Rusya’ya ağır bir finansal ambargo uygulandığı halde ruble değerlendi, Türk parası aynı süreçte dolar karşısında yüzde 20 oranında değer kaybetti. Ve ani devalüasyon nedeniyle Türkiye ekonomisi adeta durma noktasına geldi. İhracat bu yılın ilk üç ayında üst üste her ay geriledi.
FAİZİ İNDİR DEDİ, HEM FAİZ ARTTI HEM DE DOLAR ARTTI
Bu arada faiz indirimi isteğiyle aniden 26 Şubat 2015’de başlayan Türk parasındaki değer kaybı tam on gün üst üste durdurulamadı. Şu anda gelinen döviz kuru düzeyi makul gibi gösterilmesine rağmen piyasa tam aksini söylüyor. Niye tam aksini söylüyor piyasa? Çünkü işler durdu faizler azalacağına çoğaldı. Üstelik Türk parası yüksek oranda değer kaybetti. Tabii bunun sonucunda beklenti anketleri olumsuz geliyor. İşsizlik artıyor. Dünyada düşen gıda fiyatları Türkiye’de kararlı bir şekilde yükseliyor. Olumlu bir tane gelişme yok ekonomide.
Bir de unutmadan aynı zaman diliminde Rus rublesinin değer kazanması ve Türk parasının değer kaybetmesini karşılaştırırken her iki ülkenin ülke notlarının da aynı olduğunu belirtelim. Şöyle ki;Fitch ve Standard&Poor’s notları sırasıyla BBB- negatif,BB+ negatif olarak veriliyor.
TÜRK ŞİRKETLERİ HATALI BORÇLANDI
O halde şimdi gelelim sorumuza… Niye Rus rublesi ambargoya rağmen değer kazanırken Türk parası değer kaybediyor? Hemen cevaplayalım Rusya’nın Ukrayna ile barışa yönelmesi rublenin değer kazanmasında tek neden değil. Bir de Rus şirketleri euro ile borçlanıp aktiflerinde dolar biriktirdiler. İşte bu nedenle euro, dolar karşısında geçen yıl yüzde 29 oranında değer kaybedince aktifinde dolar tutan Rus şirketleri kolayca borç ödemelerini yerine getirebiliyor.
BU YIL RUS ŞİRKETLERİ 110, TÜRK ŞİRKETLERİ 112.5 MİLYAR DOLAR DIŞ BORÇ ÖDEYECEK
Hatta bu yıl 110 milyar dolar dış borç ödeyecek Rus şirketleri en yüksek aylık ödemenin olduğu Mart ayında 17 milyar dolar tutarındaki borcu ödediler. Ve doların değerlenmesinden epeyce karlı çıktılar. Durum böyle olunca yatırımcıların rubleye talebi arttı. Ve ruble hızla değer kazanıyor.
Gelelim şimdi Türkiye’ye..Rus şirketleri euro ile borçlanırken Türk şirketleri ihracatımızın yüzde 41.5’i Avrupa Birliği’ne olmasına rağmen ağırlıklı olarak dolarla borçlandı.Ve Türkiye’nin 132 milyar dolar olan kısa vadeli dış borçlarının yüzde 55’i dolar, yüzde 28’i euro cinsinden olduğu için doların,euro karşısında yüzde 29 oranında değer kazanması Türk şirketlerini zora soktu.Çünkü Türk şirketlerinin kısa vadeli dış borcu 112.5 milyar dolar tutarında.Yani Rus şirketlerden daha fazla. Ve işte bu nedenle Türk lirasına olan talep azaldı dolar talebi hızla arttı. Dolayısıyla şimdi aynı not düzeyinde ve aynı bölgede olan iki ülke Rusya ve Türkiye, para birimleri mukayese edildiğinde Türkiye olumsuz olarak ayrışmaya başladı.
Anlayacağınız hatalı borçlanma politikası yani ağırlıklı olarak dolar cinsinden borçlanma Türk şirketlerini zora soktu.
