Taraf Gazetesi Düşünmek Taraf Olmaktır
Şam’da bir Fransız heyeti
Geçen hafta dört Fransız parlamenterin Suriye’nin başkenti Şam’ı ziyaret etmesi, Fransa’da ülkenin Suriye’ye yönelik politikasının tartışılması için bir bahane oldu. Ziyaretin masraflarını parlamenterlerin kendi ceplerinden karşıladıkları ve hiçbir resmî mesaj taşımadıkları, yani bunun tamamen özel bir girişim olduğu defalarca vurgulansa da, “acaba Fransa Suriye politikasını değiştirmeye mi başlıyor; ya da değiştirmeli mi” gibi sorular bu vesileyle sık sık dile getirildi.
Bağımsızlığını kazandığı 1946’dan önce bir Fransız mandası olan Suriye’yle diyalog kanallarını açık tutmaya Paris her zaman önem vermiştir. Ancak Fransa, 2005 yılında Lübnan’ın eski başbakanlarından Hariri’ye karşı düzenlenen suikasttan Suriye’yi sorumlu tutarak, diğer bir çok Batılı ülke gibi, Şam’la diplomatik ilişkilerini kesmişti. Ama bu dönem uzun sürmemiş, 2008 yılında Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Fransa’nın 14 Temmuz milli bayram kutlamalarına onur konuğu olarak davet edilmiş, zamanın Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy de birkaç ay sonra Şam’a resmî bir ziyarette bulunmuştu.
Arap Baharı olarak adlandırılan sürecin başlamasıyla birlikte iki ülke arasındaki ilişkiler yeniden gerginleşmiş ve Nicolas Sarkozy Mart 2012’de Şam ile diplomatik ilişkileri tekrar kesmişti. Bundan iki ay sonra Sarkozy yerini Sosyalist Parti’den François Hollande’a bırakmış olsa da, Fransa’daki yeni yönetim Esad rejimine karşı Sarkozy’nin benimsediği sert tutumu aynen devam ettirmişti.
Durum böyleyken hem Sarkozy’nin partisi UMP’den, hem de Hollande’ın Sosyalist Parti’sinden parlamenterlerin Şam’a gitmesi çarpıcı bir gelişme oldu. Kendi partileri tarafından kınanmış olsalar da, parlamenterlerin bu ziyaretine destek verenler de mevcut. Bunların başında, heyette kendi üyeleri yer almasa da, aşırı sağ Ulusal Cephe (FN) bulunuyor. Fransa’nın Suriye politikasını uzun zamandır eleştiren FN’in Esad yönetimine “radikal İslamcılara karşı savaşıyor” diyerek sıcak baktığı bir sır değil. FN’in Rusya’yla iyi ilişkiler kurulması gerektiğini savunan bir parti olması da bu çerçevede şaşırtıcı değil. Bu tavırda partinin Rus bankalarından kredi almış olmasının ne kadar etkisi vardır, o ayrı bir tartışma konusu.
Beşar Esad’la görüşen Fransız parlamenterler, şu an herkes için esas tehdidin IŞİD olduğunu ve Fransa’nın yanlış düşmanla savaştığını ifade etme fırsatı buldular. Bazı Batılı ülkelerin yapmaya hazırlandıkları gibi bu ülkeyle diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edilmesi gerektiğini de söyleyen heyet üyeleri, “Fransız istihbaratı da bu yönde tavsiyeler veriyor” diyerek Paris’te kapalı kapılar ardında cereyan eden tartışmaları da bir nebze duyurmuş oldular.
Heyette Fransız Savunma Bakanlığı ve Fransa’nın Beyrut Büyükelçiliği’nden de birer yetkilinin bulunduğu söylense de, bunların tam olarak kim oldukları ve görevleri açıklanmadı. Yine de bu ziyaret vesilesiyle, heyetin kaldığı otelde çok sayıda Amerikalının da konakladığı, Suriye’de halen 1700 Fransız vatandaşının yaşadığı ve 2008’de Şam’da açılan Charles de Gaulle Fransız Lisesi’nin Fransız öğretmenlerin de desteğiyle eğitime devam etmekte olduğu gibi detaylar kamuoyunun bilgisine sunulmuş oldu.
Bu ziyaretin Fransa’nın politika değiştirme arayışına dair bir deneme balonu mu olduğu, yoksa Hollande’ı zor duruma düşürmek isteyen daha farklı bir kurguya mı karşılık geldiğini anlamak için biraz daha beklemek gerekecek. Ancak Cumhurbaşkanı’ndan Dışişleri Bakanı’na Fransa’nın en üst düzey yetkilileri tarafından kınanan bu ziyaretin Şam yönetimi tarafından şimdiden diplomatik bir başarı olarak lanse edildiği söylenmeli.
