Taraf Gazetesi Düşünmek Taraf Olmaktır
Ermeni Devrimci Federasyonu (ARF/EDF) lideri Vahan Hovannesian 28 Aralık’ta vefat etti.
Hovannesian 58 yaşındaydı. Amansız bir hastalığa karşı uzun ve zorlu bir mücadele verdi.
Hovannesian uzun bir süre ARF Ofisi ve Ermenistan Ulusal Meclisi’nde görev almıştı. Ölümünden tam bir yıl önce ise, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan tarafından Almanya Büyükelçisi olarak atanmış ve ölene kadar yaşayacağı Berlin’e yerleşmişti. Bir tarihçi ve arkeolog olan Hovannesian 1980’lerin sonunda, Sovyetler Birliği’nin çöküş sürecinde, Ermenistan’ın fırtınalı siyasal yaşamına katıldı. EDF’ye 1989 yılında katıldı. Hovannesian, Ermenistan ile Azerbaycan Cumhuriyetleri arasındaki savaşa da katıldı. Siyasal bir tutsak olarak üç yıl hapis yattı. Ermenistan Ulusal Meclisi’nde 14 yıl görev yaptı. 2008 yılında yapılan Ermenistan Cumhurbaşkanlığı seçiminde EDF’nin Cumhurbaşkanı adayı oldu.
Babası Eduard Hovanessian, Sovyet rejimini eleştiren muhalif bir aydındı. 1972 yılında Radio Liberty’nin Ermenice seksiyonunun kurucu editörü olacaktı babası. Bunun sıkıntısını erken yaşlardan itibaren yaşadı. Bunlar arasında Çin sınırında iki yıllık zorlu bir askerlik yapmak da vardı.
Cenazesi 30 Aralık’ta Berlin’den Erivan’a getirilen Vahan Hovannesian için devlet töreni düzenlendi, 3 Ocak’ta Nor Nork mahallesindeki Surp Sarkis Kilisesi’nde Requiem seslendirildi; 4 Ocak’ta ise Gomidas Oda Müziği Salonu’nda düzenlenen veda töreninden sonra, Yerevan Pantheon’unda bir cenaze töreni gerçekleştirildi.
Cumhurbaşkanı Serj Sarkisian yayınladığı başsağlığı mesajında Hovannesian’ın sadece EDF için değil, bütün Ermeni ulusu için büyük bir kayıp olduğunu söyledi.
Artsakh/ Nagorno Karabağ Cumhurbaşkanı Bako Sahakian da yayınladığı başsağlığı mesajında, Artsakg kurtuluş mücadelesine yaptığı katkılara değindi: “Vahan Hovannesian’ın bağımsız Ermeni devletinin oluşumuna ve Ulusal Kurtuluş Hareketi’ne yaptığı katkının değeri ölçülemez. O büyük bir yurtsever, önemli bir siyasal karakter, deneyimli bir diploma, iyi ve nazik bir insan olarak, Ermenistan, Artsakh ve Diyaspora’da herkesin büyük saygısını kazanmıştı. Onun anısı yüreğimizde her zaman canlı olacaktır.”
Frankfurt kitap fuarında Vahan Hovanessian ile, Ermenistan Cumhuriyeti standında, son kitabı “Mandylion”u imzalarken buluştuğumuz ve bir anlamda vedalaştığımız için kendimi huzurlu hissediyorum.
Çok yorgun ve bitkindi. İyice zayıflamıştı. Ona rağmen Berlin’den gelip, son kitabını imzaladı.
Hazırladığı konuşmayı dinleme olanağı bulduk.
Hepimiz onu saygı, sevgi, hayranlık ve hüzünle izliyorduk.
Şu an elimde Rusça kaleme aldığı “Mandylion”un benim için imzaladığı İngilizce tercümesi var.
“Mandylion” Orta Çağlar ve sonrasında Orta Doğu’da kalmış olan ve adeta küçük cepler içinde yaşama durumunda kalan Hıristiyan halkların sönümlenişini, esrarengiz bir polisiye roman formatında anlatıyor. Sanki bugünkü neo-cihat dalgasında bütünüyle tarihe karışma riski ile karşı karşıya bulunan Orta Doğu Hıristiyan toplumlarının durumuna, dolaylı bir anımsatma da var içeriğinde.
Ona Ermenilerin Umberto Eco’su da diyebiliriz. Edebiyat tutkusu ile tarihçiliğini harika bir biçimde birbirine yedirmeyi başarmış.
Bir anlamda bize yönelik son mesajı olduğu için paylaşmak istiyorum:
“Dear Ragıp Zarakolu, let this book be good remembrance about the old times and lost chances. May be one day we together will be able to restore the world we lost.
Ambassador Vahan Hovhanesyan.”
(Bu kitap, eski zamanlar ve yitik şanslara dair iyi bir hatırlayış olsun. Belki bir gün birlikte yitirdiğimiz dünyayı onarmaya muktedir oluruz.)
Ermeni halkına ve EDF’ye en içten taziyelerimi iletiyorum.
